چرا لوله فاضلاب می گیرد؟ دلیل گرفتگی لوله فاضلاب و علت گرفتگی لوله ها چیست؟

حتماً برای شما هم پیش آمده که با صحنه ناخوشایند بالا زدن آب از چاه توالت یا سینک ظرفشویی مواجه شوید. این سوال که چرا لوله فاضلاب می گیرد؟ یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که مشتریان ما در سراسر تهران می‌پرسند. روزانه لوله فاضلاب ساختمان‌های تجاری، مسکونی و حتی صنعتی دچار گرفتگی می‌شود. ما در شرکت الوند گستر با تکیه بر سال‌ها تجربه در پروژه‌های مختلف، قصد داریم دلیل گرفتگی لوله فاضلاب و راهکارهای عملی برای رفع آن را به زبان ساده برای شما شرح دهیم. شناخت علت اصلی، نیمی از راه حل است.

دلایل گرفتگی لوله فاضلاب چیست؟

گرفتگی لوله اتفاقی نیست که یک‌شبه رخ دهد (مگر با افتادن یک جسم بزرگ). معمولاً این مشکل حاصل تجمع تدریجی مواد در مسیر خروج آب است. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، وجود جسم خارجی یا رسوبات در قسمت‌هایی از لوله که خمیدگی دارند (مانند سیفون یا زانویی)، شایع‌ترین علت گرفتگی لوله ها است. ما در بازدیدهای خود متوجه شده‌ایم که بسیاری از گرفتگی‌ها قابل پیشگیری هستند اگر ساکنین ساختمان نکات ساده‌ای را رعایت کنند.

در ادامه به بررسی دقیق‌تر این دلایل در بخش‌های مختلف خانه می‌پردازیم:

۱. گرفتگی لوله فاضلاب آشپزخانه

آشپزخانه قلب خانه است، اما لوله‌های آن بیشتر از هر جای دیگری در معرض خطر هستند. دلیل گرفتگی لوله فاضلاب آشپزخانه اغلب به دو عامل اصلی برمی‌گردد: اول، ورود پسماندهای غذایی و تفاله‌های چای که از صافی سینک عبور می‌کنند. دوم و مهم‌تر، چربی و روغن. شاید فکر کنید شستن روغن با آب داغ مشکل را حل می‌کند، اما این چربی‌ها کمی جلوتر در لوله سرد شده، سفت می‌شوند و مثل بتن به دیواره لوله می‌چسبند. این لایه چربی به مرور ضخیم شده و مسیر آب را کاملاً می‌بندد.

۲. علت گرفتگی لوله توالت

در سرویس‌های بهداشتی داستان کمی متفاوت است. بیشترین دلیل گرفتگی توالت (هم ایرانی و هم فرنگی)، افتادن اشیاء خارجی است. بارها پیش آمده که تیم ما با ابزارهای مخصوص، اشیایی مانند صابون، شانه، دسته کلید یا حتی اسباب‌بازی کودکان را از چاه خارج کرده‌اند. علاوه بر این، تجمع فضولات و دستمال کاغذی در قسمت “شترگلویی” (همان سیفون خمیده زیر سنگ توالت) عامل اصلی دیگری است که باعث بالا زدن آب می‌شود.

۳. مشکل در شیب‌بندی و سیستم لوله‌کشی

همیشه مشکل از سمت شما نیست! گاهی اوقات علت گرفتگی لوله فاضلاب به نقص فنی در ساختار ساختمان برمی‌گردد. ما در پروژه‌های متعددی در تهران، به خصوص در ساختمان‌های نوساز یا ساختمان‌های خیلی قدیمی (بالای ۱۵ سال)، شاهد این موضوع بوده‌ایم. اگر لوله‌کش در زمان اجرا، شیب مناسب را برای لوله‌ها (مخصوصاً لوله اصلی که به چاه یا فاضلاب شهری می‌رود) رعایت نکرده باشد، آب و فضولات به درستی حرکت نمی‌کنند.

در ساختمان‌های قدیمی نیز، نشست ساختمان می‌تواند باعث بهم خوردن شیب استاندارد لوله‌ها شود. این مسئله باعث می‌شود فضولات در میانه راه ته‌نشین شده و به مرور زمان مسیر را مسدود کنند.

۴. انداختن دستمال کاغذی؛ اشتباه رایج!

یکی از باورهای غلط این است که دستمال کاغذی در آب حل می‌شود. اگرچه برخی دستمال‌های مخصوص توالت (Toilet Paper) استاندارد قابلیت حل شدن دارند، اما بسیاری از دستمال‌های کاغذی معمولی، حوله‌ای و نوار بهداشتی‌ها دارای الیافی هستند که در آب متلاشی نمی‌شوند. تجمع این دستمال‌ها در خمی سیفون، یکی از اصلی‌ترین پاسخ‌ها به سوال چرا لوله فاضلاب می گیرد است. توصیه اکید ما این است که حتماً سطل زباله مجزا در سرویس بهداشتی قرار دهید.

۵. نداشتن یا خرابی فلاش تانک

شاید ساده به نظر برسد، اما نبود فلاش تانک نقش مهمی در گرفتگی‌ها دارد. حجم و فشار ناگهانی آبی که فلاش تانک تخلیه می‌کند، نیروی لازم برای هل دادن فضولات سنگین از داخل سیفون (شترگلویی) به سمت لوله اصلی را فراهم می‌کند. اگر فلاش تانک ندارید یا خراب است و فقط با شیلنگ آب می‌ریزید، فشار آب کافی نیست و فضولات در سیفون باقی مانده و سفت می‌شوند.

تحلیل فنی: چرا سیفون (شترگلویی) عامل گرفتگی است؟

شاید بپرسید اصلاً چرا لوله‌ها را خمیده می‌سازند که بگیرد؟ قطعه‌ای به نام سیفون یا شترگلویی در تمام ورودی‌های فاضلاب (توالت، حمام، سینک) وجود دارد. این قطعه همیشه مقداری آب را در خود نگه می‌دارد.

اما همین خمیدگی، پاشنه آشیل سیستم فاضلاب است! همانطور که در تصویر زیر می‌بینید، این خمیدگی باعث کاهش سرعت آب می‌شود و مکانی عالی برای گیر کردن مو، چربی و اشیاء است.

۶. تجمع مو در لوله حمام

یکی از شایع‌ترین علت گرفتگی لوله حمام، ریختن موهای زائد است. موها در داخل لوله به یکدیگر گره می‌خورند و تشکیل یک توری مقاوم می‌دهند. این توری مانع عبور صابون و چربی‌ها شده و به سرعت باعث گرفتگی کامل کفشور حمام می‌شود. استفاده از درپوش‌های توری‌دار ساده‌ترین راه پیشگیری است.

۷. ریختن مصالح ساختمانی (سیمان و گچ)

اگر منزل خود را بازسازی کرده‌اید و پس از مدت کوتاهی لوله‌ها گرفته‌اند، شک نکنید که مقداری دوغاب، سیمان یا گچ وارد لوله شده است. این بدترین نوع گرفتگی است؛ زیرا مصالح در ته سیفون سفت می‌شوند و حکم سنگ را پیدا می‌کنند. رفع این نوع گرفتگی نیاز به دستگاه‌های فنر زنی قدرتمند و تراش رسوب دارد که تخصص اصلی تیم الوند گستر است.

جدول عیب‌یابی سریع: مشکل از کجاست؟

برای اینکه بهتر متوجه شوید مشکل شما چیست، کارشناسان ما این جدول راهنما را آماده کرده‌اند:

تشخیص گرفتگی با دستگاه و رفع صددرصدی آن

گاهی اوقات تشخیص دقیق محل گرفتگی بدون ابزار غیرممکن است. ما در شرکت الوند گستر از دستگاه‌های پیشرفته برای تشخیص گرفتگی لوله استفاده می‌کنیم تا بدون کنده کاری بیهوده، دقیقا نقطه مسدود شده را باز کنیم.

خدمات ما شامل استفاده از فنرهای فولادی با سرفنرهای مختلف است که می‌تواند هر نوع مانعی (از ریشه درخت گرفته تا سیمان سفت شده) را خرد کرده و مسیر آب را باز کند. اگر با روش‌های خانگی (مثل تلمبه دستی یا محلول‌های اسیدی) مشکل حل نشد، اصرار بر انجام آن می‌تواند باعث سوراخ شدن لوله و نشت آب به طبقه پایین شود.

سوالات متداول